Najsłynniejsze polskie prototypy – TOP 8

Czym jest samochód koncepcyjny? To prototypowy pojazd, który projektuje się zazwyczaj w jednym lub w kilku egzemplarzach. Takie auta budowane są z jednego z trzech powodów:
1. Aby pokazać światu możliwości techniczne marki
2. Aby zapowiedzieć model seryjny, który zostanie zaprezentowany za kilka lat
3. Aby zademonstrować nowy język stylistyczny marki, czyli design przyszłych modeli

Najsłynniejsze polskie prototypy – Izera 

W przypadku Izery chodziło chyba o każdy z tych trzech, przy czym najważniejszy jest jeszcze inny powód – prezentując dwa modele koncepcyjne spółka ElectroMobility Poland pokazała, że ostatnie lata w pocie czoła pracowano nad koncepcją polskiego samochodu elektrycznego, a widok dopracowanych modeli dał firmie legitymacja społeczną (i kontynuację wsparcia inwestorów) do dalszych prac nad tym pojazdem.

Materiały prasowe

W ostatnich latach również mogliśmy widzieć kilka samochodów koncepcyjnych, które zapowiadały pojawienie się na nowo polskiej marki samochodów. Niestety znaczna większość projektów, nawet tych wyglądających najbardziej obiecująco, zwyczajnie mówiąc – nie ma przed sobą żadnej przyszłości. Jak będzie z Izerą? Czas pokaże – na razie fakt, że zaprezentowano prototyp oznacza tylko tyle, że pokazano prototyp.

Samochodów prototypowych w historii polskiej motoryzacji powstało dziesiątki, najciekawsze pojawiały się oczywiście w erze PRL-u. Oto naszym zdaniem 7, poza Izerą, najciekawszych aut koncepcyjnych polskich marek.

Najsłynniejsze polskie prototypy – SFM Smyk

Po wojnie pojawiła się potrzeba stworzenia polskiego mikrosamochodu – bardzo taniego i małego autka, które jednak będzie w stanie zabrać na pokład czteroosobową rodzinę, czyli dwójkę dorosłych i dwoje dzieci. Do konkursu wystartowały WSK Meduza, Mikrus MR-300 oraz właśnie SFM Smyk. Chociaż to właśnie Mikrus został wybrany i wdrożono jego masową produkcję, to jednak Smyk zapisał się na kartach polskiej motoryzacji jako jeden z najciekawszych samochodów.

Auto było ekstremalnie małe (2,95 m długości i 1,3 m szerokości) i rozwiązaniami technicznymi nawiązywało do słynnego BMW Isetta – wystarczy wspomnieć fakt, że do Smyka wsiadało się odchylając cały przód samochodu (nie w bok, ale do dołu), a na kanapę odchylając dodatkowo fotel pasażera. Samochód nie miał bagażnika, więc pakunki i koło zapasowe przewożone były we wnętrzu. Do napędu służył 15-konny silnik z motocykla Junak. Smyk mógł osiągać maksymalną prędkość 70 km/h. Po przegraniu rywalizacji z Mikrusem, projekt Smyka został zatrzymany – powstało jedynie 17 egzemplarzy prototypowych, które do dziś można oglądać w polskich muzeach i prywatnych kolekcjach.

Najsłynniejsze polskie prototypy – FSM Beskid

To jeden z najbardziej znanych polskich samochodów prototypowych – Beskid w latach 1983-1991 powstał jedynie w 7 testowych egzemplarzach i nigdy nie trafił do seryjnej produkcji. Do dzisiaj uważany jest za samochód wizjonerski jak na swoje czasy – w latach osiemdziesiątych na świecie nie było wielu małych, ale przestronnych samochodów, w dodatku z tak bardzo wydajną aerodynamicznie karoserią. Warto przypomnieć, że wielu fanów polskiej motoryzacji widzi w małym Renault Twingo z 1993 roku duży wpływ właśnie designu Beskida.

Samochód był początkowo napędzany silnikiem benzynowym 0,6 l o mocy 21 KM. W połączeniu z niskimi oporami powietrza i niewielką masą własną (wynosiła jedynie 630 kg), dzięki czemu Beskid zużywał jedynie 3,9 l benzyny na 100 km. W 1987 roku zaprezentowano poprawioną wersję, która bardziej przypominała model FSM Cinquecento. Beskid nigdy nie doczekał się seryjnej produkcji, również dlatego, że Fabryka Samochodów Małolitrażowych w Tychach postawiła od 1991 roku na produkcję właśnie Cinquecento.

Najsłynniejsze polskie prototypy – FSO Warszawa 210

W latach 60-tych Fabryka Samochodów Osobowych rozglądała się za projektem nowego samochodu klasy średniej, który mógłby zastąpić wysłużoną już Warszawę 201. Z ekonomicznych względów postanowiono nie budować nowej konstrukcji auta, ale wykorzystać już gotowe rozwiązanie, dlatego koncepcyjną Warszawę 210 stworzono na bazie Forda Falcona z 1990 roku.

Samochód wyróżniał się bardzo eleganckim i stonowanym designem, dzięki czemu auto wcale nie odstawało od modeli zachodniej produkcji. Do napędu prototypu posłużył 6-cylindrowy silnik o pojemności 2,5 litra, który wytwarzał 82 KM, ale FSO było w zabrało się też za projektowanie mniejszej jednostki napędowej – odcięto od tego silnika dwa cylindry i otrzymano jednostkę 1,7 i mocy 42 KM.

Niestety produkcja samochodu klasy średniej z 6-cylindrowym motorem i napędem na tylne koła okazała się nieopłacalna, dlatego FSO postanowiło stworzyć samochód mniej prestiżowy, za to znacznie bardziej przystępny – tak powstał Fiat 125p na licencji Fiata.

Najsłynniejsze polskie prototypy – FSO 1300 Coupe

Wystarczy rzut oka na zdjęcie, aby wiedzieć, dlaczego model ten nazywano polskim Lotusem. Dynamiczna sylwetka w kształcie klina, kanciasta stylizacja i wysuwane światła sprawiały, że auto robiło piorunujące wrażenie w 1974 roku, kiedy po raz pierwszy zaprezentowano je na wystawie samochodowej.

Do budowy takiego auta wykorzystano podzespoły z kilku samochodów m.in. pospolitego Fiata 125p, ale również wyjątkowych modeli Fiat 128 Rallye oraz Fiat X1/9. Pomimo rewelacyjnej stylizacji i masy własnej równiej 900 kg samochód nie był tak szybki, na jaki się zapowiadał – zamontowany centralnie z tyłu czterocylindrowy silnik 1.3 dysponował jedynie mocą 75 KM i rozpędzał auto maksymalnie do 140 km/h.

Niestety, podobnie jak w przypadku Syreny Sport, uznano, że jedyny powstały egzemplarz powinien zostać zniszczony. Tak też uczyniono.

Najsłynniejsze polskie prototypy – FSO Wars

Kiedy czas produkcji Fiata 125p – trzonu polskiej motoryzacji w tamtych latach – dobiegał końca, w Fabryce Samochodów Osobowych trwały prace nad stworzeniem jego następny, który jednak miał już nie być sedanem z napędem na tylne koła, ale autem bardziej odpowiadającym potrzebom rynku. Dlatego postawiono na nowoczesny model z karoserią typu hatchback oraz z napędem na przednie koła. Tak powstał prototypowy model FSO Wars.

Wymiarami samochód był zbliżony do Volkswagena Golfa i Opla Kadetta, miał też pojemny 300 litrowy bagażnik, a także – chyba po raz pierwszy w historii polskiej motoryzacji – wiele rozwiązań z dziedziny bezpieczeństwa, m.in: „łamaną” kolumnę kierowniczą, strefy kontrolowanego zgniotu czy bezpiecznie zamontowany zbiornik paliwa. Co ciekawe, auto miało też funkcję ostrzegania o zbyt niskim stanie płynu hamulcowego oraz konieczności wymiany klocków hamulcowych.

Prototypowe auta napędzały silniki 1.1 o mocy 54 KM i 1.3 wytwarzający 61 KM. W późniejszym czasie do oferty miały dołączyć mocniejsze silniki, w tym wysokoprężny o pojemności 1.6. Chociaż samochód był skonstruowany w pełni przez polskiego producenta i zapowiadał się nadzwyczaj dobrze, nie zdecydowano się na jego seryjną produkcję. Powstały jedynie trzy auta testowe.

Najsłynniejsze polskie prototypy – FSO Fiat 125p Coupe

To jeden z najmniej znanych pojazdów koncepcyjnych stworzonych przez Fabryce Samochodów Osobowych – chociaż auto bazowało na Fiacie 125p, wyglądało kosmicznie. W 1971 roku zbudowano tylko jeden taki samochód. Jego nadwozie było w pełni unikalne, stworzone od podstaw na potrzeby auta koncepcyjnego. Auto charakteryzowało się dynamiczną sylwetką i… resorami piórowymi wystającymi spod karoserii z tyłu.

Fiat 125p Coupe nie był jedynie pokazać designerskich możliwości marki, ale został również stworzony tak, aby sprawiał więcej frajdy z jazdy niż zwykłe 125p. Samochód otrzymał mniejszą kierownicę, szersze ogumienie, a także mocniejszy silnik – czterocylindrowa jednostka benzynowa osiągała 90 KM, dzięki czemu samochód rozwijał 170 km/h.

Najsłynniejsze polskie prototypy – FSO Syrena Sport

Samochód powstał w 1961 roku, tylko w jednym egzemplarzu – nigdy nie planowano seryjnej produkcji tego modelu. Powstał on z inicjatywy konstruktorów i designerów marki FSO, którzy pracowali nad tym wyjątkowym autem po godzinach, w ramach czynu społecznego. Po co więc zaprojektowano to auto? W tamtym czasie popularnym rozwiązaniem stały się nadwozia aut wykonane z tworzyw sztucznych, co spodobało się konstruktorom FSO i chcieli oni spróbować swoich sił w tym temacie. Przy okazji w Syrenie Sport zastosowano różne nietypowe rozwiązania, ponieważ auto to miało stanowić po części pole doświadczalne.

Zamiast podwozia zwykłej Syreny stworzono samonośną konstrukcję, od podstaw zaprojektowano zawieszenie, a komorę silnika zaprojektowano tak, aby nie zmieścił się w niej silnik z Syreny, dzięki czemu pod maskę trafił prototypowy, dwucylindrowy silnik typu boxer o mocy 50 KM.

Samochód był testowany nie tylko na torze FSO, ale i na drogach publicznych. Legenda głosi, że pokonano nim nawet trasę z Warszawy do Krakowa. W trakcie testów przejechano prawie 30 tys. km, jednak mimo gotowości do rozpoczęcia produkcji, projekt Syreny Sport nie otrzymał zielonego światła. Plotka głosi, że władza kazała zaprzestać testów i ukryć prototypowy model. Następnie, około roku 1975, zlecono zniszczenie jedynego egzemplarza. Do dziś zachowały się jedynie zdjęcia Syreny Sport – auta uznawanego za najpiękniejszy pojazd w pełni zaprojektowany i zbudowany w Polsce.

Zamów e-wydanie magazynu "auto motor i sport" - teraz o 30% taniej!

Dołącz do nas na facebooku i bądź na bieżąco z motoryzacyjnymi newsami!

Zobacz także:

• Fabrycznie nowy Fiat Uno na sprzedaż - zdjęcia
• Używane BMW Serii 3 - których silników unikać?
• Jakimi pojazdami można jeździć bez "prawka"?